比如我們已經有了微分方程模型和相關數據,如何求模型的參數。
這里以SEIR模型為例子,SEIR模型可以參考之前的文章。
一般的線性方程我們可以用最小二乘來解,一般的非線性方程我們可以用LM來解。
這里是線性微分方程組,所以我們采用最小二乘來解。
關鍵是構造出最小二乘形式,微分可以通過前后數據差分的方法來求。
不過這里還有一個技巧就是如果數據前后幀間隔過大,可以先插值,再對插值后的數據差分。
如果實際測量數據抖動過大導致插值后差分明顯不能反映實際情況,可以先對數據平滑(擬合或是平均)再求差分。
先看SEIR微分方程:
寫成矩陣形式:
到這里就能用最小二乘來求解了。
matlab代碼如下:
main.m:
clear all;close all;clc; %%SEIR模型 A = [0.5 0.1 0.05 0.02]; [t,h] = ode45(@(t,x)SEIR(t,x,A),[0 300],[0.01 0.98 0.01 0]); %[初始感染人口占比 初始健康人口占比 初始潛伏人口占比 初始治愈人口占比] plot(t,h(:,1),'r'); hold on; plot(t,h(:,2),'b'); plot(t,h(:,3),'m'); plot(t,h(:,4),'g'); legend('感染人口占比I','健康人口占比S','潛伏人口占比E','治愈人口占比R'); title('SEIR模型') data=[t h]; data = data(1:3:80,:); %間隔取一部分數據用來擬合 figure; plot(data(:,1),data(:,2),'ro'); hold on; plot(data(:,1),data(:,3),'bo'); plot(data(:,1),data(:,4),'mo'); plot(data(:,1),data(:,5),'go'); T=min(data(:,1)):0.1:max(data(:,1)); %插值處理,如果數據多,也可以不插值 I=spline(data(:,1),data(:,2),T)'; S=spline(data(:,1),data(:,3),T)'; E=spline(data(:,1),data(:,4),T)'; R=spline(data(:,1),data(:,5),T)'; plot(T,I,'r.');plot(T,S,'b.'); plot(T,E,'m.');plot(T,R,'g.'); %求微分,如果數據幀間導數變化太大,可以先平均或者擬合估計一個導數 %因為前面T是以0.1為步長,這里乘以10 dI = diff(I)*10; dI=[dI;dI(end)]; dS = diff(S)*10; dS=[dS;dS(end)]; dE = diff(E)*10; dE=[dE;dE(end)]; dR = diff(R)*10; dR=[dR;dR(end)]; X = [zeros(length(I),1) -I.*S zeros(length(I),2); %構造線性最小二乘方程組形式 -E I.*S -E zeros(length(I),1); E zeros(length(I),2) -I; zeros(length(I),2) E I]; Y = [dS;dE;dI;dR]; A = inv(X'*X)*X'*Y %用估計參數代入模型 [t,h] = ode45(@(t,x)SEIR(t,x,A),[0 300],[I(1) S(1) E(1) R(1)]); %[初始感染人口占比 初始健康人口占比 初始潛伏人口占比 初始治愈人口占比] plot(t,h(:,1),'r'); hold on; plot(t,h(:,2),'b'); plot(t,h(:,3),'m'); plot(t,h(:,4),'g');
SEIR.m:
function dy=SEIR(t,x,A) alpha = A(1); %潛伏期轉陽率 beta = A(2); %感染率 gamma1 = A(3); %潛伏期治愈率 gamma2 = A(4); %患者治愈率 dy=[alpha*x(3) - gamma2*x(1); -beta*x(1)*x(2); beta*x(1)*x(2) - (alpha+gamma1)*x(3); gamma1*x(3)+gamma2*x(1)];
結果:
原始參數[0.5 0.1 0.05 0.02]與模型:
擬合參數[0.499921929359668 0.100099242849855 0.0505821757746970 0.0199739921888752]與模型: